Land, J., Sanders, T., Lentz, L., & Bergh, H. (2002). Coherentie en identificatie in studieboeken. een empirisch onderzoek naar tekstbegrip en tekstwaardering op het vmbo. Tijdschrift Voor Taalbeheersing, 24(4), 281-302.
Land, J.; Sanders, T.; Lentz, L.; Bergh, H.
2002
Land, J., Sanders, T., Lentz, L., & Bergh, H. (2002). Coherentie en identificatie in studieboeken. een empirisch onderzoek naar tekstbegrip en tekstwaardering op het vmbo. Tijdschrift Voor Taalbeheersing, 24(4), 281-302.
geen
Welke tekstkenmerken beïnvloeden het tekstbegrip en de tekstwaardering van zwakke lezers, zoals vmbo-leerlingen? Om tot een antwoord op deze vraag te komen is eerst een analyse uitgevoerd op de geschiedenisleesboeken voor het vmbo en zijn er gesprekken gevoerd met uitgevers en vmbo-docenten. Uit deze gesprekken kwam naar voren dat uitgevers verschillende intuïties hebben ver het effect van bepaalde structuur- en stijlkenmerken in studieteksten. Om te achterhalen welke intuïties de juiste zijn, hebben we twee experimenten uitgevoerd. Met een beperkt aantal teksten. IN het eerst experiment werd het effect vn de structuur- en stijlkenmerken op de tekstwaardering van basisberoepsgerichte vmbo-leerlingen (n=23) uit het tweede leerjaar onderzocht. In het tweede experiment is bij dezelfde doelgroep (n-90) het effect van structuur- en stijlkenmerken op het tekstbegrip getoetst. De resultaten van deze experimenten wezen uit dat vmbo-leerlingen een tekst met kenmerken die de coherentie versterken beter begrijpen en waarderen dan een tekst waarin de informatie gefragmenteerd wordt gepresenteerd. Ook bleek dat vmbo-leerlingen een tekst meer waarderen wanneer de stijl identificatie mogelijk maakt dan wanneer een tekst afstandelijk geformuleerd is. De leerlingen begrepen een afstandelijke tekst echter beter dan een tekst met veel identificatiemogelijkheden.
Tekstkenmerken op het niveau van de structuur en de stijl zijn van invloed op de mate waarin vmbo-leerlingen studieboeken begrijpen en waarderen. Op de structuurdimensie geldt dat teksten met coherentie-versterkende middelen tot een hogere score op de tekstbegripvragen leiden dan gefragmenteerd aangeboden teksten. In tegenstelling tot wat we verwacht hadden, wijzen de resultaten van het eerste experiment uit dat de leerlingen de coherente versie meer waarderen dan de gefragmenteerde versie. Verder blijkt dat vmbo-leerlingen een tekst waarmee ze zich gemakkelijk kunnen identificeren meer waarderen dan een tekst die afstandelijk geformuleerd is. Opvallend is verder dat deze identificatietekst niet tot hogere scores op de tekstbegripvragen leidde.
90
1